главная проблема электрокаров

не для кого не секрет что за электромобилями будушее согласно прогнозам к 2030 году 23 миллиона людей станут владельцами электрокаров большенство автомабильних компанию планируют окнчить произвотство автомабилей с д,в,с, (двигателями внутреннего сгорания ) к 2030 примеры

audi готовит к выпуску последний автомабиль с двс в 2026 году

general moters крупнейший производитель автомобилей в сша так же планирует откажется от двс к 2035 году

и многие авто производители следуют этому примеру

по данным BloombergNEF к 2040 году 75% продаж легковых автомобилей будут электрокары

может показаться что всё правильно и таким обзором мы будем меньше вредить окружающей среде но есть одно но

для электромобилей требуются батареи и чаше все лит ионые но у лит ионы батарей есть гигантские проблемы

во первых лит ион крайне вредны ресурс корты нельзя выкинуть на свалку по причине того что даже немного лития может сделать почву не пригодной на долгие 10 летия

во вторых, люди свиньи корыте скоре выкинут батарейку либо аккумулятор чем отправят на переработку и во всём мире меньше 5 % аккумуляторов отправляются на переработку

но со 2-ой проблемой мы нечего сделать не можем но 1-ую можем решить переработкой

у переработки есть куча плюсов от целой тоны полезных металлов корыте можно достать из аккумуляторов и сохранение окружающей среды до удешевление всей техники в которых есть любые аккумуляторы

но есть несколько причин по которым переработка батарей ещё не вошла в обиход

во первых логистика

во вторых отцовстве технологий не очень давно в 2017 единственные способы переработки батарей были поджог и закапывание в землю и скажем прямо это не очень помогало в спасение окружающей среды

и в третьих цена как не сложно догадаться переработать что угодно сложнее и дороже чем просто это добыть это же из земли

но сама добыча лития оставляет после себя лишь пустыню потому только на дабычу 1-ой тонный лития требуестя 2,273,000 литра воды

так что если не чего не делать то всё будет очень плохо для нашей планеты и из за этого появляются начинающие компаний которые нашли способ коммерциализировать переработку батарей

в 2018 тех директор теслы J.B. Straubel подумал почему бы не сделать завод по переработке аккумуляторов позднее в том же году он открыл redwood materials которая рещила основную проблему переработки а имено цену потому что переработанный литий кобальт и цинк стоил меньше чем добыча или покупка этих материалов

но redwood не единственая компания которя занимаеться переработкой акумуляторов так же есть канадская li-cycle бельгийская Umicore N.V. и другие

флешмоб

Задание №1.  Судьба каждого древнего народа уникальна, однако есть между ними и общее – мифы и боги, которым они поклонялись. Одним из общедоступных фактов о древнеармянской культуре является то, что до принятия христианства армяне были язычниками и поклонялись разным божествам․ Большую роль в возникновении язычества на территории Армении сыграли Древняя Греция и Римская империя. Давайте же проведем аналогию между божествами армянского, римского и греческого пантеонов, где одни и те же боги имели разные имена․Допишите к данному ряду имен греческих и римских богов имена богов армянского пантеона․  

А)    Зевс, Юпитер, ….

Б)     Геракл, Геркулес, ․․․․

В)    Афродита, Венера, ….

Г)    Афина, Миневра, …. Задание №2.  Одной из жемчужин культуры армянского народа является пантеон армянских языческих богов, находящихся на вершине загадочной горы, расположенной на юго-западе исторической Армении, ныне Турции․  Назовите имя горы, где сегодня хранятся артефакты армянской языческой культуры, которая также является аналогией гор Парнас и Олимп․Задание №3.  В 303 г․ н․э․ Григору Просветителю (Лусаворичу) приснилось, как Христос сошел с неба и велел построить церковь  там, куда он указал․Именно в Армении в IV веке Лусаворичем была построена первая официальная христианская церковь, где хранили Копье Христа или Копье Лонгина, которым он пронзил Христа в бок. Назовите церковь, которая является первой христианской в мире  , где хранилось Копье Христа.Мой ответЗадание №4.  Переведите или найдите эквиваленты следующих армянских фразеологизмов в русском языке։

A)  Կռվախնձոր –

Б)   Բաբելոնյան քաոս –

В)    Արգելված պտուղ –  

Г)   Աքիլեսյան գարշապար –

Д)   Բախտի անիվЗадание №5.  Замените заимствованные слова синонимами из русского языка Актуальный, антракт, лозунг, финал, эпилог, имитация.

ՊԱՅՄԱՆԱԳԻՐ

ԿՈՂՄԵՐԻ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐՆ ՈՒ ՊԱՐՏԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

Կողմերի իրավունքներն ու պարտականությունները սահմանվում են ՀՀ Սահմանադրությամբ,օրենսդրությամբ, Դպրոցի կանոնադրությամբ, կրթահամալիրի ներքին կարգապահական կանոններով (այսուհետ`Կանոններ), դպրոցի կանոնադրությամբ, Պայմանագրով։Տնօրենը պարտավոր է՝1) Մինչև Պայմանագրի կնքումը Սովորողին և Օրինական ներկայացուցչին ծանոթացնել առաջարկվողՊայմանագրին, տրամադրել կրթահամալիրի կանոնադրության, Դպրոցի կանոնադրության, Կանոնների,Ծրագրի, Կարգերի էլեկտրոնային տարբերակները (տես mskh.am-ում).2) Օրինական ներկայացուցչի կողմից հիմնավորված պատճառներով ժամանակավորապես հաճախելչկարողացող Սովորողի համար սահմանված կարգով կազմակերպել հեռավար կամ տնային ուսուցում.3) Դպրոցում ուսուցումը կազմակերպել Ծրագրի պահանջներին համապատասխանՍովորողի համար ապահովելով Ծրագրով սահմանված գիտելիքների, կարողությունների, արժեքների ընդհանրական որակական մակարդակը. 4) հարգանքով վերաբերվել Սովորողի իրավունքներին ու ազատություններին՝ միաժամանակ կարևորելով քաղաքացիական գիտակցության, հանրակրթության բնագավառում ժողովրդավարական սկզբունքների և կրթության աշխարհիկ բնույթի ապահովումը և կիրարկումը. 5) ապահովել հատուկ կարիքով սովորողի ներառումը Դպրոց. կարիքին համապատասխան հոգեբանի,լոգոպեդի, սոցիալական մանկավարժի ծառայություն.6) ստեղծել Սովորողի առողջության, հիգիենայի, սննդի, հանգստի, ֆիզիկական և հոգևոր զարգացմանհամար անհրաժեշտ պայմաններ.7) ապահովել Սովորողի կյանքի անվտանգության պայմաններըպարտավորեցնելով Սովորողին պահպանել անվտանգության կանոնները: Միաժամանակ իրագործել նրա շահերի դեմ ուղղված ոտնձգություններից պաշտպանելու իրավաչափ գործողություններ, թմրեցնող նյութերից, ծակող, կտրող գործիքներից, պայթուցիկ պարագաներից, մուրացկանությունից, թափառաշրջիկությունից, և այլ բնույթի քրեածին, հանցավոր արարքներից հետ պահող, կանխարգելող միջոցառումներ. 8) սահմանված կարգով ապահովել սովորողների մասնակցությունը Դպրոցի կառավարմանըառավելագույնս խթանելով ինքնուրույնությունը և անհատական պատասխանատվությունը։Տնօրենի իրավունքները որոշված են Դպրոցի կանոնադրությամբ, Կանոններով, Կարգերով, ղեկավարի պաշտոնինկարագրով:Օրինական ներկայացուցիչը պարտավոր է՝1) Սովորողին ապահովել ուսումնական անհատական նեթբուք-նոթբուքով կամ հավասարազորտեխնիկական այլ միջոցով, ուսումնառության համար անհրաժեշտ գրքերով, անհատական ուսումնական,այդ թվում՝ նաև մարզական, ճամփորդական միջոցներով, տանը՝ համացանցով, դպրոցում՝ իրերը պահելուանհատական պահարանով.

4) մասնակցելու Կրթահամալիրի, Դպրոցի կառավարման, Ծնողական ինքնավարության մարմինների,Կրթահամալիրում իրականացվողմեծահասակների կրթության ծրագրերին, Կրթահամալիրի օրացույցով անցկացվող ստեղծագործական հավաքներին, ներքին գնահատման գործընթացներին, առցանց քննարկումներին. 5) ներդրումներ կատարելու Կրթահամալիրի զարգացման ծրագրով նախատեսված աշխատանքներում, այդ թվում ուսումնա-հայրենագիտական աշխատանք, ուսումնական ճամփորդություն, ստեղծագործական,հայրենագիտական, էկոլոգիական ճամբարներ, սովորողների տրանսպորտային փոխադրմանկազմակերպում։Սովորողն իրավունք ունի.1) ուսումնական նպատակներով օգտվելու Կրթահամալիրի ուսուցման բոլոր միջոցներից, այդ թվում`համակարգիչներից, համացանցից և թվային այլ միջոցներից, ուսումնական տարածքներից.2) սահմանված կարգով ընտրելու ուսումնական պլանով որոշված իր նախասիրած գործունեությունը(ընտրությամբ գործունեության ծրագիրը), լրացուցիչ կրթության ծավալը.3) սահմանված կարգով ստանալու հեռավար, առցանց ուսուցում.4) սահմանված կարգով ընտրելու մարզաձևը.5) մասնակցելու կրթահամալիրում գործող ակումբների աշխատանքներին.6) հարցեր ուղղելու դասավանդողներին, Տնօրենին, Կրթահամալիրի տնօրենին, խորհրդին, մասնաժողովին.7) մասնակցելու առցանց քննարկումներին, Դպրոցի կայքում նյութեր հրապարակելու.8) հայց ներկայացնելու Կրթահամալիրի խաղարկային դատարան:Սովորողը պարտավոր է.1) չխախտել Կանոնները, ուսումնառության ընթացքում հարգել այլոց իրավունքները.2) պահպանել անվտանգության կանոնները.3) չուշանալ ուսումնական պարապմունքներից և մասնակցել ուսումնական պլանով որոշված բոլորպարապմունքներին. ուսումնական պարապմունքի ժամանակը այլ նպատակով չօգտագործել.4) բացակայության դեպքում նախօրոք տեղեկացնել սահմանված կարգով.5) սահմանված կարգով մասնակցել ուսումնական պլանով որոշված ճամբարներին, ստուգատեսներին,ծեսերին, տոներին.6) սահմանված կարգով մասնակցել ուսումնական ճամփորդություններին, ուսումնա-հասարակականնախագծերի իրականացմանը.7) վարել իր ուսումնական բլոգը.8) հետևել կայքին, դասավանդողների ուսումնական բլոգներին և սահմանված կարգով մասնակցել կայքիաշխատանքներին.9) վարել էլեկտրոնային հասցե, պատասխանել ուսուցչի, Դպրոցի կազմակերպչի, Տնօրենի, գրասենյակիղեկավարի, Կրթահամալիրի տնօրենի էլեկտրոնային նամակներին.10) մասնակցել հիգիենիկ պահանջների պահպանմանը, ուսումնական տարածքի և գույքի խնամքին.ուսումնական պարապմունքների հաճախել կոկիկ հագնված.11) սահմանված կարգով ներկայացնել ուսումնական գործունեության հաշվետվությունները։

Թեմա 8 Լանդշաֆտի սոցիալ-տնտեսական ֆունկցիան

Բոլոր Բոլոր այն լանդշաֆտները որտեղ մարդը կարող է աշխատել և գործունեություն ծավալել,պետք է այնպես վերափոխել,որ այն ավելի արդյունավետ դառնա:Տարբեր լանդշաֆտներ ունեն տարբեր ֆունկցիաներ.
1.Գյուղատնտեսական-սա մարդածին կուլտուրական լանդշաֆտի մի տեսակ է,որի ֆունկցիան է գյուղական մթերքների արտադրումը:Ենթադրենք ունենք ցածր արդյունավետությամբ մարգագետին:Այն հերկում ենք,ցանում բարձր բերքատվությամբ ցանովի խոտ,անց ենք կացնում ջրանցք՝ստանալով բարձր որակի բերք:
2.Անտառտնտեսական-Դիցուք ընդարձակ տարածության վրա անտառատնկում է կատարվում,ոռոգման ցանց ստեղծվում,հիմնում են փայտամշակման ձեռնարկություն,որը կատարում է սանիտարական ծառահատում,բնակավայր են հիմնում, գետափին՝նավահանգիստ,իսկ բնակիչները զբաղվում են փայտամշակությամբ ու որսորդությամբ:
3.Լեռնարդյունաբերական-Ենթադրենք հայտնաբերվել է գունավոր մետաղների մի հարուստ հանքավայր:Շուտով այստեղ հիմնադրվում է բանվորական ավան,կառուցվում են բնակելի շենքեր ու լեռնամետալուրգիական կոմբինանտ:Նոր ստեղծված մարդածին լանդշաֆտի ֆունկցիան է մետաղի արտադրությունը:Սրանով կապված է սպասարկման ոլորտը,առողջապահությունը:
4.Ռեկրացիոն-Եթե լանդշաֆտը ունի առողջարար կլիմա,հանքային ջրեր,գեղեցիկ բնություն ,ուրեմն ունի ռեկրացիոն ֆունկցիա:Կառուցվելու են առողջարանական տներ,առողաջարաններ,զբոսայգիներ,որոնք կապահովեն մարդկանց հանգիստը ու առողջությունը:
5.Տրանսպորտային-Այս լանդշաֆտում խաչմերուկ է ստեղծվում ,կառուցվում են պահեստարաններ,օդանավակայաններ:Լանդշաֆտը ծառայում է տրանսպորտին:
6.Ռազմաստարտեգիական-Կառուցվում են զորանոցներ,ռազմական ծառայության օբյեկտներ:
7.Ուսումնական-Լանդշաֆտը կարող է ծառայել ուսումնական պլանով:Կան համալսարաններ,բարձրագույն դպրոցներ ունեցող քաղաքներ:
8.Արդյունաբերական-Նման օբյեկտները պետք է կառուցվեն խոշոր քաղաքներից հեռու ավելի ապահով վայրերում,որպեսզի թափոնները քաղաք չհասնեն:
9.Մարդածին-Ցանկացած պարագայում մարդը պետք է մանրազնին ուսումնասիրի լանդշաֆտը,,իմանա դրանց առանձնահատկությունները ու վերանայի այն:այն լանդշաֆտները որտեղ մարդը կարող է աշխատել և գործունեություն ծավալել,պետք է այնպես վերափոխել,որ այն ավելի արդյունավետ դառնա:Տարբեր լանդշաֆտներ ունեն տարբեր ֆունկցիաներ.

Translate

One morning, as the sun rose over a cluster of villas, Mr. N made his way through a nearby wooded lane. He managed a large company, and spent his weekends leisurely here, where the air was refreshing, with only birdsong to disturb the silence.

In the middle of his walk, a young woman stepped out from beneath the shade of a tree. “Good morning!” she called out to him, in a voice as cheery as her clothes and makeup.

Mr. N froze in his tracks. “Who are you again…?” he asked, bewildered. “I’m sorry, but I don’t recognize you.”

“I don’t blame you. This is our first meeting. Now, I have something to ask y—”

“Wait,” he interrupted, “Just who are you?”

“You’ll be quite frightened if I say.”

Mr. N shook his head. “I don’t scare easily.”

“Why, I’m an assassin!” the woman replied brightly, looking as though she couldn’t kill a fly. 

Mr. N laughed in disbelief, to which the woman said, “I would not come all this way for a prank.” Her serious expression and tone sent chills down Mr. N’s spine as the color drained from his face.

“S-so he must have sent you,” Mr. N stammered, the words tumbling out one after another. “I can’t believe he would stoop so low… Wait, wait please! Don’t kill me!”

The mysterious woman interrupted his begging. “Please don’t misunderstand. I’m not here to kill you, sir.”

“But you were lying in wait for me! Now you’re telling me you aren’t here to kill me? Isn’t murder your job?!”

“Jumping to conclusions like that only leads to trouble. There are times when we go out to collect orders, and that’s why I’ve come here. So how about it, sir? Do you have any requests?”

Having grasped the situation somewhat, Mr. N breathed a sigh of relief. “Goodness, you certainly had me scared. I don’t have any work for you at the moment, though.”

“There is no need to hide it, sir. Just a moment ago, you suspected that ‘he’ sent me. Were you referring to the president of G Industries?” 

“Yes, well, my company is G Industries’s biggest competitor. I thought maybe he decided to resort to extreme measures. Of course, that also means they’re also our biggest competition, and his death would be good for business…”

At this, the woman leaned forward, eyes gleaming.

“Shall I take care of that for you?”

“W-Well, that is a tempting offer…”

“Once I undertake a job, I carry it out flawlessly. That’s my guarantee.”

Mr. N stared at her once again as he turned her words over in his head. Still, he could not see her carrying out such a task, nor did she seem the type to have a group of ruthless underlings at her command. After a brief silence, he gave his reply.

“While I appreciate the offer, I can’t accept it. For one thing, I don’t have any reason to trust you with something like that. Say you fail and get caught, and it goes public that I hired you. I’d be ruined! I don’t want him dead that badly.” 

“You’re quite right. But I must tell you, real assassins are not quite like those in books and TV. You may be imagining guns and poisons and car accidents, but I don’t use such common, easily detected methods.

“Then how do you kill…?” Mr. N asked.

“In a way that is sure to draw no suspicion: I make my targets die of illness.”

Mr. N’s face twisted into a wry smile. “I thought you said this wasn’t a joke. That’s impossible. How would you make someone that sick?”

“Then you can think of it as a killing curse, if you’d like,” the woman replied lightly.

“That’s even worse. I have to ask: are you…on something? Maybe you’re the one who needs treatment.”

The woman simply continued as if she didn’t register Mr. N’s mockery. “If that sounds too old-fashioned, then I can rephrase it for you. Through subtle means, I make the target’s life more and more stressful, until their heart gives out. The clinical definition of ‘stress’ is—”

Mr. N. cut her off, saying, “This is all getting too complicated. In short, you’ll cause the president of G Industries to die of natural causes. That much I can understand, but even so, I can’t simply take your word for it…” He crossed his arms.

The woman spoke as though she knew what he truly wanted to say. “You’re worried I’m here to lure you in, get your hopes up, take your money, and disappear with it. Well, I can assure you that won’t happen. I am fine with collecting my payment after the job is done, and I do not require a down payment.”

“Still…”

“I can even tell you,” she pressed on, “that the job will most likely be done within the next three months. Six months at most, if you don’t mind the wait.”

“You certainly are confident. And if I refuse to pay you after that? What then?”

“Oh, but you will pay me, once you’ve seen my skills.”

Mr. N fell silent, deep in thought. Eventually, he nodded and raised both his palms as if surrendering. “All right, if you say so. Go on and try. If you can do it, then I’ll pay up, and if not, it’s no skin off my nose. There’s nothing to tie me to you if you get caught, either.”

“Very well, then. Expect good news soon!”

With that, the woman turned on her heel and walked off briskly. Mr. N watched her leave, still hardly believing what had just happened. 

“There are some strange people in this world,” he muttered to himself. “Is something like that even possible? Ah well, least it didn’t cost me a cent.”

He soon forgot all about the encounter until, four months later, a certain bit of news fell on his desk. The president of G Industries had been hospitalized, but even after receiving the best care, had passed away due to heart failure. The police had no cause to investigate, and his funeral had gone ahead without incident. 

A few days later, Mr. N was back at his weekend villa, taking his usual morning walk. Once again, the mystery woman stepped out from behind a tree and stood in his path. 

This time it was Mr. N who spoke first. “You really are as good as you say! Now G Industries won’t be a problem anymore. I still can’t believe it…!”

“Just as I promised,” the woman replied proudly. “Now, my payment, if you please.”

“Right, I’ll pay up.” If I don’t, thought Mr. N, I’ll be her next target.

Once the money was in her hand, the woman thanked him politely, and was on her way. She made her way back to town, keeping an eye out for anyone who might be tailing her. There would be trouble if anyone had seen her and Mr. N speaking.

Once home, she traded her colorful attire for a plain hairdo, subdued makeup, and her all-white nurse’s uniform. She was highly trusted at the hospital where she worked, so doctors would generally answer all of her questions.

“The patient who just left… How is he doing, sir?”

“Not good, I’m afraid. Five, six months left at best. But whatever you do, don’t tell him, or his family. They don’t need to hear something so shocking.

”“Of course, sir.”

The woman picked up the patient’s medical chart, committing his address to memory. She had no intention of telling the patient or his family, of course. But she would look up his place of business and find someone who would like to hear the news. Someone who held a grudge against the man, perhaps, or a business rival…

Nouns

Singular – Եզակի

table ֊ սեղան

copybook ֊ տետր

desk ֊ գրասեղան

whiteboard – գրատախտակ

window – պատուհան

Plural – հոգնակի

tables

copybooks

desks

whiteboards

windowes

chalches

Irregular nouns

man — men

woman — women

goosse — geesse

child — children

person — people

mouse — mice

louse — lice

tooth — teeth

foot — feet

sheep — sheep

deer — deer

fish — fish (es)

fruit — fruit (s)

vegetable — vegetable (s)

Countable – հաշվելի

book – գիրք

hair ֊ մազեր

pen ֊ գրիչ

potato ֊ կարտոֆիլ

pencil ֊ մատիտ

telephone ֊ հեռախոս

sofa ֊ բազկաթոռ

Uncountable – Անհաշվելի

water

tea

coffee

salt

milk

juice

oil

wine

money

paper

bread

cheese

butter

Ռուս թուրքական պատերազմներ 1828–29թթ.-ի պատերազմը

Ռուս-թուրքական պատերազմները մինչև XVIII դարի 1-ին կեսը Ռուսաստանի համար եղել են պաշտպանական և ուղղված էին Օսմանյան կայսրության նվաճումների ու նրա վասալ Ղրիմի խանության ասպատակությունների դեմ: XVIII դարի 2-րդ կեսից դրանք պայմանավորված էին Մերձավոր Արևելքում միջազգային հարաբերությունների սրմամբ, Օսմանյան կայսրության հպատակ ժողովուրդների ազգային-ազատագրական պայքարով, դեպի Բալկաններ ու Կովկաս Ռուսաստանի ազդեցության ուժեղացմամբ: Ընթացել է Բալկանյան և Կովկասյան ռազմաճակատներում: 1827թ.-ի հոկտեմբերի 8-ին Մահմուդ II սուլթանը չեղյալ է հայտարարել մինչ այդ կնքված ռուս-թուրքական պայմանագրերը և «սրբազան պատերազմի» կոչ արել Ռուսաստանի դեմ: 1828թ.-ի ապրիլի 14-ին Ռուսաստանը պատերազմ է հայտարարել Թուրքիային: Կովկասյան ճակատում գեներալ Իվան Պասկևիչի 25-հզ-անոց բանակի (ընդդեմ 50-հզ-անոց թուրքական բանակի) խնդիրը Կարսի և Ախալցխայի փաշայությունները գրավելն էր: Ռուսական զորքերը գրավել են նաև Սուխումն ու Փոթին: Հունիսի 14-ին Պասկևիչի կորպուսը, անցնելով Ախուրյանը, գրոհել է Կարսի բերդը և հունիսի 23-ին գրավել այն, այնուհետև՝ Ախալքալաքը, Բայազետը, Ալաշկերտը, Ախալցխան: Վերջինիս գրավման ժամանակ աչքի են ընկել գեներալներ Բարսեղ Բեհբութովը և Իվան Բուրցովը: Ռուսական զորքերը հետ են մղել թուրքերի հակահարձակումները և Սողանլուղի ճակատամարտում ջախջախել նրանց: 1829թ.-ի հունիսի 27-ին գրավել են Էրզրումը, հուլիս-օգոստոսին՝ Օլթին, Քղին, Խնուսը, Մուշը, Դերջանը, Բաբերդը, Գյումուշխանեն և մոտեցել Տրապիզոնին: Մայրաքաղաք Կոստանդնուպոլսի մատույցներում ռուսական զորքերի հայտնվելը հարկադրել է թուրքական կառավարությանը հաշտություն կնքել: 1829 թ-ի սեպտեմբերի 2-ին Ադրիանապոլսում կնքվել է պայմանագիր, որով Ռուսաստանին են անցել Սև ծովի կովկասյան ափը (մինչև Բաթումից հյուսիս ընկած շրջանը), Ախալցխայի փաշայության մի մասը՝ Ախալցխա և Ախալքալաք քաղաքներով: Օգտվելով պայմանագրի 13-րդ հոդվածի ընձեռած հնարավորութունից՝ 1829–30թթ. շուրջ 80 հզ. հայ Էրզրումից, Կարսից ու Բայազետից գաղթել է Այսրկովկաս: Էրզրումից գաղթածները հաստատվել են հիմնականում Ախալցխայում և Ախալքալաքում, կարսեցիները՝ Շիրակի և Թալինի շրջաններում, բայազետցիները՝ Սևանա լճի ավազանում: Հունաստանը հռչակվել է անկախ, Սերբիան, Մոլդովան և Վալախիան ստացել են ինքնավարություն: Ռուսաստանը, սակայն, հակառակորդ եվրոպական տերությունների ճնշման տակ հարկադրված Թուրքիային է վերադարձրել Կարսը, Արդահանը, Էրզրումը, Մուշը, Բայազետը և գրաված մյուս շրջանները: Ռուս-թուրքական պատերազմներին գործուն մասնակցել են նաև հայերը. նրանք հույս ունեին ռուսական զենքի օգնությամբ ազատագրվել թուրքական լծից: 1828–29թթ.-ի պատերազմին մասնակցել են արևելահայերից հավաքագրված 2-հզ-անոց հետևակային և 800-հոգանոց հեծյալ զորաջոկատները: Ռուսական բանակի կազմում գործել է կարսեցի հայերի 2 դրուժինա (հեծյալ և հետևակ): Բայազետում կռվել է Մելիք Մարտիրոսյանի 500 կամավորներից բաղկացած հեծյալ ջոկատը, Էրզրումում՝ Մկրտիչ աղայի հեծյալ հարյուրակը: Աշխարհազորային ջոկատներ են ստեղծել նաև Ալաշկերտի, Բասենի, Մուշի, Արդահանի, Սեբաստիայի և այլ գավառների հայերը:

ՎԵԿՏՈՐԱԿԱՆ ԵՒ ՍԿԱԼՅԱՐ ՄԵԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ

Վեկտորը լատիներեն բառ է, որը նշանակում է տանող:

Այն մեծությունները,որոնք բնութագրվում են թվային արժեքով, կոչվում են սկալյար մեծություններ, իսկ այն մեծությունները,որոնք բնութագրվում են ոչ միայն թվային արժեքով, այլև տարածության մեջ իրենց ունեցած ուղղությամբ, կոչվում են վեկտորական մեծություններ: 

Սկալյար մեծություն

Սկալյար մեծություն — ֆիզիկական մեծություն է, որն ունի միայն մեկ հատկանիշ՝ թվային արժեք։

Սկալյար մեծության արժեքը կարող է լինել դրական կամ բացասական:

Սկալյար մեծությունների օրինակներ՝ զանգված, ջերմաստիճան, աշխատանք, ժամանակ, ժամանակաշրջան, հաճախականություն, խտություն, էներգիա, ծավալ, էլեկտրական հզորություն, լարում, հոսանք և այլն։

Վեկտորական մեծություն

Վեկտորային մեծությունը — ֆիզիկական մեծություն է, որն ունի երկու հատկանիշ՝ մոդուլ և ուղղություն տարածության մեջ։

Վեկտորային մեծությունների օրինակներ՝ արագություն, ուժ, արագացում, լարվածություն և այլն։

Երկրաչափորեն վեկտորը պատկերված է որպես ուղիղ գծի ուղղորդված հատված, որի երկարությունը սանդղակի վրա վեկտորի մոդուլն է։

Բնօգտագործում, նրա հիմնահարցերը

«Բնօգտագործում» բառը 2 իմաստով է օգտագործվում՝ որպես գիտական ուղղություն, որն զբաղվում է հասարակության կողմից բնական ռեսուրսների օգտագործման հար ցերով, և որպես գործողություն՝ պրոցես, թե ինչպես է մարդը օգտվում բնության բարիք ներից: Մարդու կողմից բնական ռեսուրսների օգտագործումը կարող է երկու կերպ արտահայտվել՝ ռացիոնալ և ոչ ռացիոնալ։Ռացիոնալ օգտագործումը մտածված ու պլանավորված բնույթի է. մարդը օգտվելով բնությունից՝ թափոններ չի տալիս և չի խախտում բնության հավասարակշիռ վիճակը։Ոչ ռացիոնալ օգտագործման դեպքում մարդը տալիս է վիթխարի թափոններ, խախտում է բնության մեջ նյութերի և էներգիայի շրջանառությունը, բնության հավասարակշռությունը, որի տիպիկ օրինակը ջերմոցային էֆեկտի ստեղծումն է վառելանյութերի այրման միջոցով: